Onstuitbare groei van (mega)steden

» Sinds 2007 leeft meer dan helft van de wereldbevolking in een stedelijke omgeving

» Opkomst van megasteden met meer dan 10 miljoen inwoners

Van platteland naar metropool: de opmars van stedelijk wonen

Ook al kampt Japan met een dalende bevolking, toch groeit het inwonersaantal in de ruime regio rond Tokio elk jaar, als enige regio in het land. De Japanse hoofdstad is daarbij allerminst een uitzondering: wereldwijd verstedelijkt de bevolking aan een ongezien tempo. Volgens de Verenigde Naties woont sinds 2007 meer dan de helft van de wereldbevolking in steden, en dat aandeel zal tegen 2050 naar verwachting oplopen tot bij na 70 procent.

De evolutie van de voorbije decennia is opmerkelijk: zeventig jaar geleden woonde slechts 30 procent van de wereldbevolking in stedelijke gebieden. Waar de urbanisatiegolf in de 20e eeuw vooral een westers fenomeen was, ligt het epicentrum vandaag in Azië en Afrika. De urbanisatiegraad in China steeg van 20 procent in 1980 naar meer dan 60 procent vandaag. Steden als Lagos, Dhaka en Kinshasa groeien, gedreven door een jonge bevolking en rurale migratie, aan een tempo dat voor Europese steden ongezien is. Dat heeft geleid tot de opmars van het fenomeen ‘megasteden’: metropolen met meer dan tien miljoen inwoners.

Pas halverwege de 20e eeuw overschreden de eerste stedelijke agglomeraties de grens van tien miljoen inwoners. New York City en Tokio waren de pioniers, en bereikten deze mijlpaal in de jaren 1950. Tegen 1990 telde de wereld slechts een tiental van dergelijke agglomeraties: Tokio, New York, Mexico-Stad, São Paulo, Osaka, Mumbai, Los Angeles, Buenos Aires, Caïro en Calcutta. Afhankelijk van de gehanteerde definitie telt men vandaag ongeveer 40 megasteden. Volgens Oxford Economics zullen daar tegen 2050 nog eens 225 miljoen stedelingen bijkomen, verspreid over naar verwachting 67 megasteden.

Bevolkingsevolutie per Japanse prefectuur in 2023

Megasteden in 2024 & 2050

De snelle bevolkingsgroei in Azië en Afrika betekent dat de grootste stedelijke uitdagingen, zoals infrastructuurontwikkeling en ruimtelijke planning, zich nu concentreren in regio’s die vaak over minder fi nanciële en institutionele slagkracht beschikken. Toch fungeren megasteden, ondanks die aanzienlijke uitdagingen, vooral als krachtige motoren van economische innovatie, culturele diversiteit en technologische vooruitgang. Hun schaal, dichtheid en onderlinge verbondenheid creëren unieke omgevingen die vooruitgang stimuleren. De ‘virtueuze cirkel’ van economische activiteit en innovatie blijft nieuwe bedrijven en getalenteerde individuen aantrekken, wat de dynamiek verder versterkt. De opkomst en snelle groei van megasteden is een van de meest bepalende demografische en maatschappelijke fenomenen van de late 20e en vroege 21e eeuw. Met de juiste aandacht voor duurzame stadsplanning en sociale rechtvaardigheid kunnen deze megasteden hun belofte van vooruitgang en welvaart blijven waarmaken.

Megasteden = steden met meer dan 10 miljoen inwoners